สมาคมถ่ายภาพแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ กรุงเทพมหานคร หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร และมูลนิธิส่งเสริมการถ่ายภาพ ด้วยการสนับสนุนจาก บริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน) และหน่วยงานเอกชนอื่นๆ จัดงาน นิทรรศการภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ “บ้านเขา เมืองเรา : Theirs and Ours” ในสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งจัดเป็นประจำทุกปีและปีนี้นับเป็นครั้งที่ 17 โอกาสนี้ สมเด็จ พระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพ รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดงานและทรงบรรยายเรื่อง ภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ ณ ห้องออดิทอเรียม ชั้น 5 หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร เมื่อวันที่ 11 ธ.ค.ที่ผ่านมา
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงบรรยายภาพถ่ายฝีพระหัตถ์จำนวนหนึ่งที่ทรงบันทึกไว้ระหว่างการเสด็จพระราชดำเนินไปยังสถานที่ต่างๆ ในระหว่างปี 2565 -2566 จากภาพที่จัดแสดงในนิทรรศการครั้งนี้ ในจำนวน 150 ภาพ โดยแต่ละภาพที่นำมาจัดแสดง นอกจากเป็นภาพที่สวยงามทรงคุณค่าทางศิลปะการถ่ายภาพแล้ว ยังสะท้อนให้เห็นถึงมุมมองจากสายพระเนตรที่ทรงประสบพบเห็นสิ่งต่างๆ ขณะเสด็จ พระราชดำเนินไปปฏิบัติพระราชกรณียกิจทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ ได้แก่ สาธารณรัฐประชาชนจีน, สวิตเซอร์แลนด์, เยอรมนี, ฝรั่งเศส, ญี่ปุ่น และเขตบริหารพิเศษฮ่องกง รวมถึงภาพถ่ายในวังสระปทุมอันเป็นที่ประทับ ตรัสว่าภาพต่างๆอาจได้น้อยกว่าก่อนๆนี้มาก เพราะว่ามีโควิดเลยต้องกลัวไว้ก่อน ไม่ได้ท่องเที่ยวอย่างกว้างขวาง อีกอันหนึ่งคือระยะหลังจะขี้ลืมมากกว่าเดิม ต้องมีวิธีต่างๆที่จะฝึกสมอง การถ่ายภาพและจัดงานน่าจะเป็นส่วนหนึ่งของการฝึกสมองทำให้สมองดีขึ้น
การบรรยายเป็นไปอย่างสนุกสนานและได้รับเกร็ดความรู้หลากหลาย อาทิ ภาพ “โกษาปาน” ที่ทรงเล่าว่า รูปเอกสารของโกษาปาน ค.ศ.1686 อยู่ที่ส่วนจัดแสดงเอกสารต่างประเทศของคณะมัสซังต่างประเทศแห่งกรุงปารีส จัดแสดงที่ Missions Etrangeres กรุงปารีส เป็นบันทึกเล่าเหตุการณ์ของโกษาปาน และภาพเอกสารคุณพ่อลามอตต์ ลาโน ที่เป็นผู้เผยแพร่ศาสนาสมัยสมเด็จพระนารายณ์ แต่พอเปลี่ยนรัชกาลแล้วไม่ได้มีความสัมพันธ์กับฝรั่งเศสอย่างเคย คุณพ่อลามอตต์ถูกจับไว้ในเรือนจำฝ่ายไทย ไม่ได้ให้ข้าวและน้ำเฉยๆ ให้กระดาษและหมึกด้วย ทำให้คุณพ่อใช้เวลาในเรือนจำเขียนเรื่องคำสอนคริสต์ศาสนา เขียนเป็นภาษาไทย นอกจากนี้ยังมีภาพที่เรียกรอยยิ้มให้ทุกคน ซึ่งเป็นภาพสัตว์เลี้ยงในวังสระปทุมที่ทรงเล่าว่า ภาพสุนัข “ละมุนละไม” ด.ญ.ละมุนละไม ชื่อนี้ต้องตั้งชื่อตัดไม้ข่มนาม เขาไม่ละมุน ละไมเลย ยังมี ฮ้อเซียงโก เป็นชื่อแปดเซียน น้องฮ้อประจบรักพี่ละมุนมาก และมีคุณป้าโป๊ยกั๊ก อายุ 15-16 ปีแล้ว กินเก่งมาก
ส่วนภาพที่ทรงประทับใจ ได้แก่ ภาพ “วัดเทพ พิธีกงเต๊กคุณหญิงวรรณา” ทรงเล่าว่า ชอบรูปนี้ เพราะท้องฟ้ามีหน้าตา มีปากยิ้ม เป็นงานพิธีกงเต๊กของคุณหญิงวรรณา กงเต๊กคือการทำคุณงามความดีระลึกถึงผู้วายชนม์ ซึ่งจะมีการทำรูปต่างๆด้วยกระดาษ นิยมทำเป็นของที่ผู้วายชนม์เคยใช้ ซึ่งคนที่ทำงานกระดาษฝีมือดีแบบนี้หาได้ยากถือเป็นการอนุรักษ์ศิลปะอย่างหนึ่งเอาไว้
นิทรรศการภาพถ่ายปีนี้ เปิดให้ประชาชนทั่วไปเข้าชมวันนี้ถึงวันที่ 25 ก.พ.2567 (หยุดทุกวันจันทร์) เวลา 10.00-20.00 น. และมีการจำหน่ายหนังสือภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ฯ ในราคาเล่มละ 900 บาท ณ ห้องนิทรรศการ ชั้น 9 หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร (สี่แยกปทุมวัน) และศูนย์หนังสือแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รายได้ทั้งหมดนำขึ้นทูลเกล้าฯถวาย โดยเสด็จพระราชกุศลตามพระราชอัธยาศัย.
